Η γλωσσα των πραγματων: τα αντικειμενα καθημερινης χρησης ως φορεις νοηματων (The Language of Objects: Industrial Products as conveyors of meanings)

Abstract

Από τον ταπεινό μεταλλικό συνδετήρα μέχρι το τετράτροχο σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης που μετα- και περι-φέρει την ματαιοδοξία μας στην κοσμοπολίτικη παραλιακή οδό, μεσολαβεί ένα πλήθος από αντικείμενα που ορίζουν τον κόσμο μας, εξυπηρετούν τις ανάγκες μας και διαμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο που βιώνουμε. Άλλοτε με τρόπο ευγενή, εύστοχο και συνεπή, και άλλοτε όχι. Η ποιότητα του τρόπου αυτού ορίζεται από το σχεδιασμό, δηλαδή τον κώδικα επικοινωνίας, τη γλώσσα που ο δημιουργός χρησιμοποιεί για να εμφυσήσει στο αντικείμενο (και ακολούθως να μεταδώσει στον αποδέκτη του) όλα εκείνα τα ορατά και έγκρυπτα χαρακτηριστικά που προσδίδουν στα πράγματα τη χρηστική και αισθητική τους αξία. Πέρα από φορείς υλικών ιδιοτήτων, τα αντικείμενα καθίστανται και φορείς νοημάτων, μέσω μιας μορφικής γλώσσας, αυτή της αρχιτεκτονικής, που υπακούει σε αντιληπτικούς κανόνες και χαρακτηρίζεται από τη δική της γραμματική, το δικό της συντακτικό και το δικό της λεξιλόγιο. Μιας γλώσσας που δύναται να είναι λιτή ή φλύαρη, σαφής ή ομιχλώδης, άμεση ή υπαινικτική, σοβαρή ή σκωπτική, διακριτική ή επιδεικτική, ελεύθερη ή τυπολατρική, συχνά υποδηλώνοντας αντίστοιχους τρόπους του ζειν και του φέρεσθαι.

ABSTRACT

From the humble metallic paper clip to the four-wheeled vehicle that we use as a status symbol showcasing our vanity on the cosmopolitan seafront avenue, there is a vast array of objects that define our world, serve our needs and create the environment we experience in our daily lives. Sometimes in a noble, concise and predictable way, other times not. Whether it is the former or the latter depends on design, that is, the communication code, the language that the creator uses to instil in his object (and subsequently convey to its user) all the visible and hidden characteristics that define an object’s practical and aesthetic value. Apart from carriers of physical properties, objects also become carriers of meaning, through a formal language, that of architecture, which obeys its own perceptual rules and has its own grammar, syntax and vocabulary. A language that may be laconic or loquacious, succinct or hazy, direct or implicit, serious or humorous, discreet or bigmouthed, free or typolatric, often denoting a way of living and behaving that falls in those same categories.